Mineralne vode su one vode koje na izvorištu sadrže preko 1 gram po litru čvrste materije, biološki aktivnih mikroelemenata, slobodne i rastvorljive gasove i koje poseduju odgovarajuća fizička svojstva: temperaturu – termalne i termomineralne vode, radioaktivnost, pa se zbog toga mogu koristiti u terapijske svrhe.
Lokacija izvora – Vrnjačka Banja ima 7 poznatih izvora mineralnih voda i to: Topla voda, smešten u centralnom banjskom jezgru, Snežnik-smešten u zoni Vrnjačke reke, Slatina u zoni Lipovačke reke, Jezero, izvor koji je smešten u banjskom parku na polovini puta Snežnik-Slatina, Beli Izvor-u blizini ušća Lipovačkog potoka u Lipovačku reku, Borjak – izvor udaljen 700 m od Snežnika uzvodno uz korito Vrnjačke reke i Vrnjačko Vrelo koje se nalazi na polovini magistralnog puta Kraljevo – Kruševac. Od vec pomenutih izvora za balneološku terapiju se koriste cetiri: Topla voda, Snežnik, Slatina i Jezero dok se dve flaširaju kao stone mineralne vode (Voda Vrnjci sa izvora Topla voda i Vrnjačko Vrelo).
Topla voda je najstariji i najpoznatiji izvor mineralne vode, koji je sudeći po slučajnim arheološkim nalazima, bila poznata još u praistoriji, a potom korišćena i u rimskom periodu od I do IV veka naše ere. Po predanju i turci su koristili ove vode, a njihovim odlaskom iz ovih krajeva lekoviti izvori su zatrpani, jer im je turski kuluk i zulum dojadio. Otkriće mineralne vode u novije vreme vezuje se za izlečenje bolesnog konja vrnjačkog paroha Hadži Jeftimija Popovica. Prvu hemijsku analizu uradio je baron Herder 1835. godine, a osnivanjem “Osnovatelnog fundatorskog društva kiselo vruće vode u Vrnjcima” pocinju nove kaptaže. Godine 1883. podiže se Kursalon, a 1892. prvo zidano kupatilo, a posle kaptaža 1924. paviljon sa centralnim izvorom i Termomineralno kupatilo. Za dobijanje nove kolicine vode od 1932-37. godine pristupljeno je dubinskim bušenjima. Nova biveta podignuta je 1975. godine. Temperatura joj je 36,5°C. Voda sa ovog izvora je bezbojna, prozračna, slabo mineralizovana, natrijum-karbonatna, slabo kisele ph vrednosti, slabo kisela homeoterma. Po svojoj temperaturi od 36,5oC, koja je identična temperaturi ljudskog tela, topla voda je jedinstvena u Srbiji.
Snežnik – Iako se za izvore “Snežnika” znalo još krajem 19. veka, oni nisu korišćeni sve do 1916. godine, kada je na zainteresovanost austrougarskih oficira izvorište očišceno, a na izvor je postavljena lula. Završetkom Prvog svetskog rata i ova voda je počela da se upotrebljava za lečenje. Zahvalna za izlečenje učiteljica Darinka Cavdarović Telebaković 1920. godine je uredila izvor i podigla česmu. Povećane potrebe za ovom vodom uslovile su da se uskoro izvrši rekaptaža. Nad izvorima su postavljene bivete sa drvenim nadstrešnicama. Česme su bile ispod nivoa okolnog terena pa se u izvor silazilo ili su vodu dodavale za to zadužene devojke. Godine 1978/80. je za potrebe nove bivete izvršena rekaptaža, a stari paviljoni zamenjeni bivetom. Voda spada u grupu alkalnih-zemnoalkalnih ugljenokiselih akrotopega. Temperatura joj je 17°C. Ima slabo žutu, prozračnu boju, sadrži natrijum, kalcijum i magnezijum hidrokarbonat, ima slabu mineralizaciju, blago kiselog ph i blago je kisela. Upotrebljava se u balneološkim tretmanima.
Slatina – Za vodu “Slatina” se zna još od kraja 19. veka ali je kaptaža izvedena tek 1923. godine kada je na izvorištu postavljena lula. Godine 1937. izvršena je rekaptaža i izgraden je paviljon nad česmom koji je vodu dobijao sa izvora zvanog “Lula”, dok se drugi izvor zvani “Zid ” nalazio u zidu paviljona. Od daleke 1937. do 1978. godine nije bilo istražnih radova na nalazištu mineralnih voda “Slatina”. Te godine su postavljene istražne bušotine, a novootkrivene vode su 1984. godine cevovodima dovedene do starog bunara gde se mešaju i isticu na tri česme u novopodignutoj biveti. Voda spada u grupu alkalnih-zemnoalkalnih akrotopega. Temperatura joj je 14°C. Boja vode je žuta i blago mutna, a natrijum-hidrokarbonat, slaba mineralizacija, slaba kiselost ph, ugljeno-kiselost i srednja koncentracija, osnovne su karakteristike vode sa ovog izvorišta. Voda ima balneološku funkciju.
Jezero – Sa leve strane Vrnjačke reke, u udolini izmedu “Snežnika” i “Slatine”, pored malog jezera, 1978. godine otkrivena je termomineralna voda “Jezero”. Na izvorištu je postavljena cesma, a nastavku radova pristupilo se 1985. godine kada je desetak metara od prve, napravljena nova bušotina. Voda se jedno vreme koristila na česmi u drvenom zastakljenom paviljonu, a potom je 1989. godine, na samom bazenu, pored jezera, podignuta nova moderna biveta. Voda spada u grupu alkalnih-zemnoalkalnih ugljenokiselih hipotermi. Temperatura joj je 27°C. Voda je klasifikovana kao slabo žuta, prozračna, natrijum-hidrokarbonatna, slabe mineralizacije, slabo kiselog ph, slabo kisela hipoterma.
Mineralna voda „Belog izvora“ pronađena je 1992. godine. Temperatura vode je 29,5oC, a njene karakteristike su slabo žuta boja, prozračnost, visok sadržaj natrijum hidrokarbonata, slaba mineralizacija, slaba kiselost ph i pripada grupi slabo kiselih hipotermi.
Iste 1992. godine otkriven je i izvor „Borjak“, čija voda je slabo kisela i hladna (17oC). Slabo žute je boje, slabo mutna, sadrži natrijum i kalijum hidrokarbonat, ima slabu mineralizaciju i slabo kiseo ph.
Najmlađi izvor u Vrnjačkoj Banji je „Vrnjačko vrelo“. Istražno-eksploatacionim bušenjem 1999. godine pronađen je izvor sa vodom temperature 18,7oC. Kod ovog izvora sagrađeno je 2001. godine postrojenje za eksploataciju, sa fabrikom za flaširanje vode „Voda Vrnjci“.
PRIMENA MINERALNIH VODA
Primena mineralnih voda u navedenim indikacijama sprovodi se:
– per os (pijenjem), dozirano po savetu doktora,
– inhaliranje toplom mineralnom vodom
– kupanje u toploj mineralnoj vodi
– primenom preko klizmi kod bolesti debelog creva
– vaginalno orošavanje
– ispiranje ociju kod hronicnog oboljenja oka
– šecerna bolest,
– oboljenja organa za varenje,
– stanja posle hirurškog odstranjivanja žučne kese,
– hronična ginekološka oboljenja i sterilitet,
– infekcije bubrežne karlice, mokracne bešike i mokracnih puteva,
– kamenčići u mokraćnim putevima,
– neifektivna oboljenja tankog i debelog creva,
– čir želuca i dvanaestopalačnog creva
– oboljenja pankreasa,
– stanje posle preležane žutice,
– bolesti žučne kese i žučnih puteva,
– funkcionalna oboljenja
– stanja posle resekcije jednjaka, želuca i creva.
INDIKACIJE ZA LEČENJE ODRASLIH
- Bolesti gastrointestinalnog trakta: akutno i hronično zapaljenje jednjaka, refluksana bolest jednjaka, akutno i hronično zapaljenje želuca i dvanaestopalačnog creva, ukusna bolest želuca i dvanaestopalačnog creva bez komplikacija, stanja posle resekcije želuca i dvanaestopalačnog creva, poremećaji varenja (dispepsije) i zapaljenske i funkcionalne bolesti tankog i debelog creva (enteritisi, enterokolitisi, kolitisi, Kronova bolest, ulcerozni kolitis, iritabilni kolon, postradijacioni kolitis).
- Oboljenja hepatobilijarnog trakta i gušterače: rekonvalescencija posle akutnog infektivnog i toksičnog zapaljenja jetre, hronična zapaljenja jetre, početni stadijumi hipertroficne ciroze jetre, hronicno nekalkulozno zapaljenje žučne kese i žucnih puteva, stanja posle hirurškog odstranjenja kalkulusa i hronično zapaljenje gušterače bez sklonosti ka čestim pogoršanjima.
- Bolesti metabolizma: lakši i srednje teški oblici šećerne bolesti i gojaznost.
- Bolesti bubrega i mokraćnih puteva: hronična zapaljenja mokraćnih puteva, mikrolitijaza, litijaza kod postoji mogućnost spontane eliminacije kalkulusa, stanja posle hirurškog odstranjenja kalkulusa i operacije mokraćnih puteva, toksična oštećenja bubrega i hronično zapaljenje prostate.
- Kardiovaskularne bolesti: povišen krvni pritisak u labilnom obliku ili lakši oblici u stabilizovanom stanju i hronična oboljenja perifernog krvotoka
- Bolesti hematopoeznog sistema: sideropenijske anemije i anemije usled hipohlorhidrije.
- Reumatološka oboljenja: vanzglobni reumatizam, degenerativni reumatizam i hronicni zapaljenski reumatizam u fazi remisije.
- Posttraumatska i postoperativna stanja.
- Ginekološka oboljenja: hronična zapaljenja unutrašnjih genitalnih organa u fazi remisije, funkcionalni poremećaji i stanja posle hirurških intervencija.
- Lečenje i rehabilitacija dece: hronično zapaljenje želuca sa hiper ili hipoaciditetom, ulkusna bolest, enterokolitisi recidivirajuci i hronicni, stanja posle preležanog virusnog hepatita, hronična oboljenja jetre bez znakova dekompenzacije, šećerna bolest, mikrolitijaza, kristalurija, stanja posle odstranjenja kalkulusa, sklonost ka stvaranju recidiva kalkuloze i recidivirajuće urinarne infekcije.
- Kontraindikacije za lečenje odraslih i dece: akutna oboljenja, infektivne bolesti, tubekuloza pluća i drugih organa, maligne neoplazme i maligne hemopatije, venerične bolesti, hronicne bolesti u stadijumu pogoršanja i komplikacija, parazitarna oboljenja, obilna i česta krvarenja ma kog porekla, kaheksija, psihoze i epilepsija.
Rezervišite smeštaj u Stella Apartmanima u Vrnjačkoj Banji i neka vam mineralnu voda bude dostupna u svakom trenutku.